No module Published on Offcanvas position

Warrior (1860)

HMS WarriorHMS "WARRIOR" wraz ze swoim bliźniakiem HMS "BLACK PRINCE" były pierwszymi brytyjskimi okrętami pancernymi, zbudowanymi w odpowiedzi na francuską fregatę pancerną "GLOIRE". W momencie rozpoczęcia służby były największymi, najszybszymi, najsilniej uzbrojonymi i najciężej opancerzonymi okrętami swojej epoki. Były to pierwsze żelazne pancerniki, chociaż oficjalnie klasyfikowano je jako pancerne fregaty. W związku z bardzo szybkim postępem techniki wojennomorskiej ich służba nie trwała zbyt długo, jednak stanowiły milowy kamień na drodze historii budownictwa okrętowego.
Kraj: Wielka Brytania
klasa: fregata pancerna (okręt pancerny z baterią burtową, żelaznokadłubowy pancernik bateryjny)

Specyfikacja

Nazwa okrętu Stocznia Położenie stępki Wodowanie Ukończenie budowy Los okrętu
WARRIOR Thames Ironworks and Shipbuilding Company
Blackwall, Londyn
25.05.1859 29.12.1860 24.10.1861 Okręt-muzeum
BLACK PRINCE
(ex. INVINCIBLE)
Robert Napier & Sons
Govan, Glasgow
12.10.1859 27.02.1861 12.09.1862 Sprzedany w 1923 r.

Dane taktyczno-techniczne

Wymiary:

Wyporność 9137 long ts (9284 ts) ("BLACK PRINCE": 9250 ts)
Tonaż 6039 bm
Długość między pionami 115,87 m (380 ft 2 in)
Długość całkowita 128 m (420 ft 0 in)
Szerokość 17,78 m (58 ft 4 in)
Zanurzenie przy wyporności lekkiej - dziób 8,03 m (26 ft 4 in)
Zanurzenie przy wyporności lekkiej - rufa 8,18 m (26 ft 10 in)

Napęd:

Maszyny Pozioma 2-cylindrowa maszyna parowa z tłokiem rurowym pojedynczego rozprężania (HSE) firmy Penn, 10 kotłów kufrowych, 1 śruba
Ożaglowanie Pełnorejowe o powierzchni 4497 m² (48 400 sq ft), 3 maszty
Moc indykowana 5267 ihp ("BLACK PRINCE": 5772 ihp)
Moc nominalna 1250 nhp
Prędkość (maszyna parowa) 14,079 węzła ("BLACK PRINCE": 13,6 węzła)
Prędkość (żagle) 13 węzłów ("BLACK PRINCE": 11 węzłów)
Prędkość (kombinowana) 17,5 węzła ("BLACK PRINCE": 15,5 węzła)
Paliwo 853 t węgla
Zasięg 1410 - 1420 mil morskich przy prędkości 12,5 węzła
2100 mil morskich przy prędkości 11 węzłów
3500 mil morskich przy prędkości 6 węzłów

Opancerzenie:

Burty 114 mm (4,5 in) na podkładzie z 457 mm (18 in) drewna tekowego
Grodzie 114 mm (4,5 in)

Uzbrojenie:

Projektowane 40 dział 68-funtowych (68 pdr) SBML 95 cwt
Modernizacja podczas konstrukcji 10 dział 178 mm (7 in) Armstronga 110-funtowych (110 pdr) 82 cwt RBL; 26 dział 68-funtowych (68 pdr) SBML 95 cwt; 4 działa 40-funtowe (40 pdr) Armstronga RBL
Modernizacja 1867/68 - "WARRIOR" 4 działa 203 mm (8 in) 175-funtowe /15 (9-ton) MLR; 28 dział 178 mm (7 in) 112-funtowych /16 (6,5-ton) MLR; 4 działa 20-funtowe (20 pdr) 16 cwt BL
Modernizacja 1867/68 - "BLACK PRINCE" 4 działa 203 mm (8 in) 175-funtowe /15 (9-ton) MLR; 24 działa 178 mm (7 in) 112-funtowe /16 (6,5-ton) MLR; 4 działa 20-funtowe (20 pdr) 16 cwt BL

Ludzie:

Załoga Początkowo 635, później 705-707 oficerów i marynarzy

Projekt

Pierwsze wieści o projektowanym francuskiej fregacie pancernej "GLOIRE" dotarły do Wielkiej Brytanii już w maju 1858 roku. Jednak bliska współpraca pomiędzy Wielką Brytanią a Francją, która nawiązała się w czasie Wojny Krymskiej nie wystarczyła na długo i informacje na temat nowych francuskich okrętów pancernych były trzymane w wielkiej tajemnicy. Nowy rząd po przywództwem Lorda Derby nie brał poważnie zagrożenia ze strony francuskiego programu budowy aż do sierpnia 1858 roku, gdy stało się jasne iż Francja próbuje na poważnie uzyskać prymat na morzach i oceanach. Przy silnym poparciu admirała Baldwina Wake-Walker'a, Inspektora Marynarki oraz parlamentarnego sekretarza Admiralicji Henry'ego Corry, Rada Admiralicji 22 listopada 1858 ogłosiła konkurs na projekt drewnianokadłubowego, opancerzonego okrętu którego wymiary byłyby zbliżone do projektu francuskiego okrętu pancernego "GLOIRE".

Nie wydaje się, że admirał Wake-Walker lub jego główny konstruktor - Isaac Watts - kiedykolwiek poważnie rozpatrywali drewno jako materiał budowlany dla nowego okrętu. Drewniane okręty osiągnęły niemal maksimum rozmiarów, a największe z nich zaczęły zdradzać problemy związane ze zmęczeniem przeciążonego rozmiarami kadłuba. W połączeniu z ogromnymi problemami w zakresie dostaw drewna oraz z potrzebą przyspieszenia budowy okrętu jedynym rozsądnym wyborem było zaprojektowanie okrętu z żelaznym kadłubem. Biorąc pod uwagę, że konstrukcja żelaznego kadłuba wyklucza zastosowanie kilku pokładów działowych, zastosowanie 17 dział w baterii burtowej rozmieszczonych w odległości 4,6 m (15 ft) od siebie wymagało zaprojektowania centralnej baterii o znacznej długości. Przy odpowiednim dziobie i rufie projektowana długość okrętu sięgnęła 116 m (380 ft), o 30 m (100 ft) więcej niż jakikolwiek dotychczas wybudowany drewniany okręt wojenny.

Projekt został zaakceptowany w grudniu 1858 roku, lecz nie mając doświadczenia w projektowaniu żelaznych okrętów Rada Admiralicji zwróciła się o pomoc do najbardziej doświadczonych w budowaniu żelaznych okrętów stoczni. Projekty dotarły do Admiralicji w kwietniu 1859 roku jednak główny projektant Isaac Watts po ocenie nadesłanych projektów zdecydował skierować do budowy swój własny. Jako wykonawcę wybrano Thames Ironworks and Shipbuilding Company w Londynie, zaś na wykonanie zlecenia określono (nieco optymistycznie) czas 11 miesięcy.

HMS "WARRIOR" w dniu wodowania (29 grudnia 1960 roku) zamarzł na pochylni. Najostrzejsza od 50 lat zima spowodowała, że kadłub utknął i dopiero użycie 6 holowników zaradziło problemowi. W końcu z błogosławieństwem Lorda Admiralicji Sir John'a Pakington'a okręt został zwodowany i przeholowany do Victoria Dock. Ukończenie okrętu nastąpiło 24 października 1861 roku, koszt budowy wyniósł 357 291 funtów (co odpowiada kwocie 23 milionów funtów w 2006 roku), natomiast łączny czas od momentu rozpoczęcia projektowania w listopadzie 1858 roku do zakończenia budowy wyniósł 35 miesięcy.

Konstrukcja


Służba


Galeria

Źródła:
- Dawid Lyon, Rif Winfield (2004). The Sail & Steam Navy List. All the ships of the Royal Navy 1815 - 1889. Chatham Publishing.
- Chesneau, Roger; Kolesnik, Eugene M., eds. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. Greenwich: Conway Maritime Press.
- Wikipedia, oraz inne strony internetowe.